Yaoundé et Cameroun! Me voilà!!!! (Tiếp theo)

Ngồi ở những quán ăn vỉa hè này, ngoài chuyện ăn uống và ngắm ông đi qua bà đi lại ra còn có thêm một cái thú nữa là được "shopping" tại chỗ...Xứ này ngồi ăn vỉa hè muốn mua gì cũng có, cứ 1, 2 phút là có người mang hàng tới bán...từ thức ăn như đậu phộng rang, trứng gà luộc, tới đồng hồ, mắt kiếng, nữ trang, áo quần, giày dép...ngay cả những món cồng kềnh cũng được đội vô quán bán...Lúc mới qua được 2 tuần, tui đã mua một cái bàn để ủi quần áo (không phải cái bàn ủi nghe...!!! Cái planche à repasser đó).

Trừ áo quần ra, mọi thứ đều được họ đội trên đầu...Ngay cả giày dép....Có lúc tui thấy có đứa nhỏ đội trên đầu một cái lò lửa đi tỉnh bơ ..không phải là than hồng mà là lửa cháy phừng phừng như  hỏa diệm sơn...

Một anh bán giày lưu động.

Mấy người bán áo quần thì trùm hết một chùm áo lên lưng mặc dù trời nóng....Ngoài ra còn có mấy người tay cầm kéo nhấp nhấp, tay kia cầm cái khăn nhỏ, tui nghĩ là thợ hớt tóc nhưng chỉ xém trúng....Họ "làm nail", thấy có người kêu làm là ngồi ngay xuống đất trải khăn ra đặt chân khách lên làm liền...móng khô móng ướt gì không biết, chỉ chừng 5-10 phút là xong...Bác tài nói mỗi lần như vậy tốn 300 Francs (khoảng 0,65 CAD)...Quý vị nào muốn qua đây hành nghề này xin suy nghĩ kỷ lại nghe...

Một số đông người bán hàng rong là con nít, lúc tui mới qua đây thấy con nít đi bán hàng rong nhiều quá có hỏi bác tài là như vậy làm sao có thì giờ đi học, bác tài nói là đang nghỉ hè nên mấy em nhỏ đi bán thêm giúp gia đình, khi tựu trường sẽ đi học...Nhưng bây giờ là tháng 12 rồi mà tình hình vẫn không thay đổi.

Bên này trong các quán ăn từ quán sang cho đến quán ven đường, họ không chú trọng tới hình thức, từ cách trình bày cho tới cách phục vụ...Thịt thì miếng nào miếng nấy bự chần dần, bên này họ ăn nhiều lắm, đàn ông đàn bà gì cũng xực bạo nên phần ăn thì rất hậu hỉ, gần như không bao giờ tui ăn hết một phần, phải kêu họ cho ít thôi. Có lần đi ăn với bác tài, sau khi xực hết cơm mà còn dư thức ăn bác tài kêu thêm một phần cơm trắng, thấy anh hầu bàn bưng chén cơm ra, tui tưởng là y sẽ để lên bàn ai dè y trút vô dĩa bác tài một cái "ạch!" rồi xách cái chén không đi te te vô bếp, bác tài vẫn ăn uống bình thường như không có chuyện gì xảy ra hết!

Các tiệm ăn bên này đều có thực đơn đàng hoàng nhưng khi khách hỏi họ mới đem ra, thông thường thì khách vừa ngồi xuống là người hầu bàn tới đứng chờ khách gọi món liền...Nhưng đi ăn riết thấy cũng có lý...tiệm nào cũng giống nhau...chỉ quanh đi quẩn lại gà, bò, cá hoặc chiên hoặc nướng hoặc kho ăn chung với cơm hoặc pommes frites (khoai tây chiên), chuối plantain chiên hoặc luộc....Khi kêu la-de thì phải dặn kỷ là glacée nếu quên không dặn trước thì chịu khó uống la-de ấm...

Không biết có bao nhiêu người "lạ" ở Yaoundé, nhưng quán cơm Tàu ở Yaoundé khá nhiều, ít ra cũng 10 tiệm. Phe Việt Nam ta chỉ có mỗi một tiệm La Paillotte, tiệm này khá sang và trang hoàng đẹp mắt, thỉnh thoảng tui ghé qua ăn và tìm "ông chủ" nói chuyện chơi cho vui. Tui có quen ông chủ lúc ông qua Montréal chơi khoảng năm 1985...Hơn 30 năm sau gặp lại không ai nhìn ra ai...

Người trông tuy vững nhưng bóng đã xiêu....

Kêu là ông tại vì ổng là ông chủ chớ thiệt ra nhỏ tuổi hơn tui...!!!

Khi về Montréal thế nào cũng sẽ có người sẽ hỏi "Yaoundé có gì lạ không anh?" thôi thì sẳn đây nói luôn. Yaoundé có cái lạ là xe Taxi, nói lạ cũng không đúng, phải nói là quái chiêu mới đúng! Xe Taxi ở đây như xe buýt, có quyền chở tối đa 5 người, muốn đi Taxi cứ đứng trên lề đưa tay ngoắc. Bác tài sẽ hỏi đi đâu? Nếu thuận đường thì mở cửa còn không thì dzọt thẳng! Tui chưa đi Taxi lần nào nhưng thấy thiên hạ đi! Taxi bên này sơn màu vàng, chiếc nào chiếc nấy cũ rích, tất cả đều là Toyota thời "Ông cố nội tui để lại!"...Qua ở Yaoundé xin đừng nghỉ đến chuyện tự lái xe (Trừ Niên Trưởng NDV của tui, người đàn anh Université Laval đã từng dám cầm tay lái ở xứ này), bên này xe cộ chạy tán loạn, leo lề để qua mặt, ép xe khác để quẹo, pare choc xe cách nhau 1 cm....là chuyện cơm bữa. Tất cả các bác tài của hãng tui, người nào cũng y chang, lúc nào cũng vừa cầm tay lái, vừa bóp kèn vừa sẳn sàng chửi tá lả!!! Chắc xứ này ai lái xe đều như vậy....!!!

Kỳ sau tui tiếp nghe!

Yaoundé et Cameroun! Me voilà!!!!

Như vậy là thuyền đã cặp bến, sẽ ở lại Hotel khoảng 2 tuần để tìm mướn appartement. Lúc ở Montréal hãng có nói là đã tìm được vài chỗ cho tui mướn, qua tới nơi coi thử chỗ nào ưng ý thì nhào vô...Họ cũng lo khá chu đáo, trước khi đi tui có hỏi qua bên đó tiền bạc ra sao? (Vì ở Montréal không có nơi nào đổi tiền Phi Châu hết), họ nói chỉ cần bỏ túi chừng vài trăm USD để mua sắm khi đi dọc đường thôi, qua tới họ sẽ lo. Khi vừa tới, trên đường từ phi trường về khách sạn, bác tài có đưa tui một "enveloppe jaune", cộm cộm nói là của boss đưa, về khách sạn mở ra thấy 500 000 Francs (1 đô la CAD = 450 Francs)...Bởi vậy tui mới có tiền trả cho bữa ăn đầu tiên với bác tài và anh phụ tá.

Khi nghe nói tui đi Phi Châu làm việc thì 80% những câu nhắn nhủ là:

- Qua bển coi chừng nóng xì khói!

- Coi chừng muỗi nó tha mầy đi luôn!....

Nay đã tới nơi tới chốn nên xin được đính chánh, là từ ngày tui qua đây đến giờ (tính đến ngày viết bài này tui đã ở đây được hai tháng rưỡi rồi!) thời tiết ở Yaoundé khá dễ chịu chớ không nóng, khoảng từ 20 đến 25 độ, và cũng chưa thấy con muỗi cỏ nào ra dàn chào...Nghe họ nói là hiện giờ đang mùa mưa, đến tháng 11, 12 sẽ nóng hơn và sẽ có muỗi xuất hiện....Tui sẽ ráng chờ muỗi ra chào nó trước vậy!!!....

Xin nói sơ qua chút xíu về miền đất tạm dung này để sau này có ai muốn nối gót tui khỏi bỡ ngỡ...

Yaoundé là thủ đô của Cameroun, nhưng ít dân hơn Douala, theo Google thì Yaoundé có khoảng 2,5 triệu dân và Douala 3 triệu dân....Đại khái Yaoundé cũng như Ottawa và Douala thì xêm xêm như Toronto của Canada. Cameroun có khoảng 25 triệu dân,

Những đường lớn thì cũng trải nhựa trơn tru....Nhưng vừa tách khỏi đường lớn là tui sanh nghi ông Nhạc Sĩ Lam Phương liền, chắc hồi đó ổng có ở Yaoundé rồi mới đặt được những câu:

Lầy lội qua muôn lối quanh

Gập ghềnh đường đê tối tăm...

Ổ gà Montréal không nhằm nhò gì so với những ổ voi Cameroun hết, lại còn tối hù....Qua đây có hai vật bất ly thân là cái Passeport (Bản chánh, copy hay électronique đều không được công nhận) và đèn pile!...Đi ngoài đường thỉnh thoảng có xe cảnh sát đậu bên lề...buồn buồn mấy ổng ngoắc vô hỏi giấy! Còn đèn pile thì để những khi tối trời lấy ra rọi đường đi, tránh phải sa vào tình huống của con cò:

Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao...

Giống như Mont-Royal của Montréal, Yaoundé cũng có một ngọn đồi, Mont Fébé là nơi cao nhất của Yaoundé, có dinh Tổng Thống trong khu này (Báo cáo: Tuyệt đối cấm chụp hình) và có Hotel Mont Fébé, khách sạn mắc thứ nhì ở Yaoundé sau Hilton ở Centre-Ville...Qua đây được hai ngày là bác tài chở tui lên Mont Fébé, đứng trên cao nhìn xuống là nhìn thấy hết nguyên thành phố, bác tài chỉ từng khu từng vùng cho tui có khái niệm một tí về nơi tui ở, nhưng tội nghiệp bác, bác nói bao nhiêu tui quên bấy nhiêu...Nói xong bác tài tự nhiên như người Hà Nội đứng tại chỗ tưới cây luôn, thấy tui ngó ngó, bác nói tỉnh bơ:

- "Au Canada c'est interdit! Mais ici c'est permis!".

Nghe bùi tai tui cũng bắt chước....Mới qua có hai ngày đã mắc bịnh đái đường! Và dài dài càng về sau chứng bịnh này trở thành nan y...

Hình tui chụp ở Mont Fébé...(Không có hình Behind the scene!)

Yaoundé có nhiều khu, mỗi khu đều có nét riêng...Nơi tôi ở là khu Bastos, khu này trước đây có hãng thuốc lá Bastos (Các bạn và các Niên Trưởng của tui đã từng một thời hưởng đệ tam khoái này ở Việt Nam đều biết tên hãng!), hãng vẫn còn nhưng đã đổi chủ, bây giờ trở thành Hãng thuốc lá L&B. Có khu Briqueterie (Tui đặt khu này là Khu Lò Gạch), khu này phần đông là người đạo Hồi ở phía Bắc xuống, chuyên trị các loại thịt nướng, thiên hạ tới đây mua thịt nướng "to go" vì người đạo Hồi không biết "Rượu rưng rưng ly đỏ tràn trề!" là gì. Ngoài ra còn hai khu tui hay đến cuối tuần rai rai là Quartier Nlongkak và Quartier Nylon, hai khu này giống như khu ngã sáu Nguyễn Tri Phương thời trước, cứ tìm chỗ ngồi kêu la-de, xong bước qua bước lại mấy cái sạp thích ăn gì kêu nấy...Khi nào xong mỗi chỗ mỗi tính tiền riêng...Ai có tánh kỹ lưởng xin miễn nghe! Nhiều khi kêu món thịt nướng họ không để trên dĩa mà chỉ để lên tờ giấy thôi, và vài cây tăm để xỉa... thịt....

Ăn uống tự nhiên, khi nào thấy buồn buồn thì chui vô hẻm hoặc lùm cây giải quyết....

Mục này còn hơi dài sẽ viết tiếp ..... 

Tản mạn một chuyến đi (2)

Thứ hai 18 tháng 7, ngày khởi hành! (tiếp theo)

Lên máy bay, ngồi phía cánh phải, được ngồi giữa, có Tả Phù Hữu Bật đàng hoàng, bên trái là một bà Soeur Québecoise đi Madagascar làm việc cho nhà Dòng, Hữu Bật là một cậu sinh viên anglophone. Đường đi đến Paris phẳng lặng như nước hồ thu...chẳng có gì để nói, vừa coi phim "lạ" vừa ngủ gục lên gục xuống một thoáng là tới phi trường Charles De Gaulle. Tui có thói quen là ngồi máy bay coi phim mà không thích đeo "tai nghe" nên coi phim "lạ" đọc phụ đề cho dễ, coi lại 2 phim đã từng coi rồi cho qua thì giờ...

Thứ ba 19 tháng 7, Dọc đường!

Tới Charles De Gaulle mới được nửa đường, chờ máy bay đi Yaoundé. Tới Gate chờ là bắt đầu thấy khác rồi...95% người ngồi chờ đều có màu da đậm hơn mình. Từ khúc này trở đi thì khỏi nói da màu gì nữa rồi...nếu có gặp ai khác màu khác thì tui sẽ có chú thích...

Cùng chuyến với tôi thấy có khoảng 7-8 hành khách "Ma-dzơ in lạ" còn trẻ, chắc dân đi làm việc nên không nghe ồn ào kêu réo.

Kỳ này trên vé máy bay ghi là tui được ngồi cạnh cửa sổ, vẫn phía cánh phải, nhưng khi tới chỗ thì thấy có một đứa nhỏ khoảng 10 tuổi đã xí chỗ của tui, má nó ngồi bên cạnh kêu nó trả chỗ nhưng thằng nhỏ vừa lắc đầu quầy quậy vừa cặm cụi chơi game...Má nó xin tui nhường cho nó một chiêu, vì muốn giữ mối giao hảo tốt với làng giềng, tôn trọng "16 chữ vàng và 4 tốt" nên tui OK cái rụp…chịu ngồi phía hành lang. Bây giờ nói tới má thằng nhỏ, bà này trong "4 tốt" chắc chắn là có "tốt da tốt thịt", ngồi không lọt vô ghế nên bả dỡ cái tay vịnh ngăn ranh giới giữa bả và ông láng giềng tốt là tui và tự nhiên xâm phạm chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải của tui mà không cần xin phép hay vẽ đường Lưỡi Bò hay Lưỡi Trâu gì cả. Thôi thì bóp bụng vậy (Vừa nghĩa đen lẫn nghĩa bóng!).

Người xưa có thơ như vầy:

Bò nghé được thì khinh hổ xọm,

Giun oằn đắc thế bỉ rồng thiên....

Dọc đường trao đổi với nhau thì biết bà này người Cameroun sanh sống ở Mỹ, đi với con về quê nghỉ hè.

Sau khi coi lại 2 phim "lạ", chiêu 1 ly vin và gục lên gục xuống, máy bay hạ cánh xuống phi trường ở Bangui, thủ đô của République Centrafricaine cho hành khách lên xuống. Tui đi Yaoundé nên khỏi xuống máy bay chỉ ngồi đó chờ.

Xứ Trung Phi này trong khoảng đầu thập niên 1970 được dân miền Nam Việt Nam nhắc tới nhiều về vụ ông Tổng Thống Bokassa, lúc trước ông làm lính Lê Dương có qua Việt Nam và có lập gia đình sanh được 1 cô con gái. Lúc được lên làm Tổng Thống, ông có nhờ Chánh Phủ VNCH tìm giúp ông cô con gái này. Phe ta cuối cùng tìm được cho ông.. 6 cô....Ông đều nhận hết..Trong đó có một cô thật sự là con gái ruột...Thời đó thiên hạ đặt cho cô tên "Công Chúa Ba Xí", ở với cha không lâu thì "Công Chúa Ba Xí" đòi được về lại Việt Nam nhưng không may cô đã mất mạng trong tai nạn xe cộ trên đường ra phi trường....

Máy bay rời Bangui trực chỉ Yaoundé. Nghe thông báo mới biết là họ ghé Yaoundé cho tui xuống, bốc thêm hành khách và trực chỉ về lại Paris.

Ngoài trời tối hù, trong ngoài đen thui… Bước vào trong không khí ngột ngạt, nóng và ẩm...Thấy có ba cửa xét Passeport, nhưng 2 cửa ít người, còn một cửa hầu hết mọi người trên máy bay xuống đều sắp hàng ở đây, ai sao tui vậy, tui cũng sắp hàng theo...

Nhìn quanh thấy bà "láng giềng" dắt đứa con lại nói chuyện với mấy ông Cảnh Sát ở phi trường, một ông có vẻ quen biết, vừa cười vừa đưa cho bà cái cell phone, thấy bả phone xong dắt thằng con ra thẳng ngoài đường luôn không thấy ai hỏi giấy tờ gì....

Tui đứng được 5, 6 phút thì có một ông đứng sau lưng tui vỗ vai chỉ chỉ hai cửa trống, thì ra Passeport ngoại quốc qua cửa riêng, tới gần mới thấy tấm bảng nhỏ xíu...Cửa này ế độ nên nhân viên làm việc lẹ như chớp, tui vừa đưa Passeport vô, thấy chữ Canada là y hươi con dấu đóng liền cái ...Chát!!! Cũng may là tuy rút tay lẹ không thôi y đóng dấu lên tay tui rồi...Qua cửa này xong thì ra đến nơi lấy hành lý, cũng có hệ thống băng chuyền tự động, hành lý chạy vòng vòng...Tui định đi lấy cái xe để đẩy hành lý thì thấy xe nào cũng có một anh giữ, vừa tới gần là có một anh tươi cười đẩy xe theo, nói là job lấy hành lý để ảnh làm...Trong khi chờ valises ra anh ta bắt chuyện nói trời trăng mây nước một lúc rồi vô thẳng vấn đề:

- "Có 50 USD không? Nếu có đưa tui, tiền công đẩy xe và qua Douanes trọn gói!".

Thấy trời tối hù mà không biết qua Douanes mất bao lâu nên tui đành....OK!

Hành lý vừa tới, y là vác bỏ lên xe và đẩy ra cửa để Douanes khám xét...Y hiên ngang đẩy xe theo tui, gặp ông nhà Douanes là y giơ tay chào và vỗ vai ông Douanes một cái nói:

- "Je l'ai!"..

Ông Douanes cười cười khoát tay biểu đi ra luôn...Khỏi xét, khỏi hỏi gì cho lôi thôi...Mấy tờ giấy xanh của tui có ép-phê quá cỡ...

Ra tới cửa là thấy 2 người cầm bảng đề tên hãng là tui xáp tới liền, họ cũng nhìn ra tui ngay...vì trước khi đi bà xã có may lên một vài cái áo của tui 1 lá cờ Canada nho nhỏ để..."Qua bển người ta khỏi lầm với mấy Chú Ba"...

Kể từ giờ phút này tui không phải động tới một cái móng tay, họ gỡ tay tui lấy hành lý xách tay cùng ba lô, người đẩy xe, người xách hành lý, tui chấp tay sau lưng đi bộ theo...

Từ phi trường về đến khách sạn mất khoảng 30 phút. Làm giấy tờ xong xuôi thì bác tài và anh phụ tá, mỗi người đội một cái valise, tay xách hành lý đi theo tui lên phòng. Sau khi bỏ hết hành lý vô góc, tui hỏi hai người có đói không đi tìm cái gì đó ăn, cả hai vui vẻ OK liền. Họ chở tui ra một tiệm ăn "lạ" tên Chez Monsieur Wou!

Tui kêu liền một chai la-de để giải khát, trên máy bay không dám ăn uống nhiều, và ngoài trời thì hâm hấp... nên khát nước...

Thiệt là bất ngờ, ngày đầu tiên đặt chân tới Yaoundé, tôi đã gặp lại "mối tình xưa" mấy chục năm về trước...Em không thay đổi gì nhiều, không cao hơn, không gầy hơn...vẫn tròn trịa và hấp dẫn...

Ôi! Em Ba mươi ba!!!

May mà có em đời còn dễ thương!!!...

Cameroun! Me voilà!!!!

Tản mạn một chuyến đi (1)

Chúa Nhật 17 tháng 7 năm 2016

Ngày chót trước khi lên đường, buổi trưa các Niên Trưởng Nhóm Xập Xám  đã tổ chức một buổi ăn trưa tiễn "Đại Hiệp Lên Đường" ở nhà anh Alain. Cũng như lúc nào, có bia có rượu có thức ăn ngon và món không thể thiếu được là binh lai rai...Hôm đó đánh bài mà không mấy hứng thú, may là có anh Hầu tới nên bàn giao lại. Tuy đầy đủ tam đổ tường nhưng lòng người lại âm u, nằng nặng...Thật cảm động....Tiệc chia tay với Nhóm Xập Xám được kết thúc với một món quà của tui (chôm chỉa) và gởi tặng lại các Niên Trưởng là hai câu thơ để dành cho ngày trở về:

Ta về đây xin cúi đầu thú tội, tội yêu người hơn cả thuở ra đi....

Thứ sáu và thứ bảy lầm lì ngồi soạn valise, đây kể như là lần đầu tiên mình làm valise cho một chuyến đi lớn, có một "lần đầu khác" nhưng không đáng kể là năm 19 tuổi khi làm valise đi du học, mọi thứ đều do Mẹ hiền đảm trách, mình chỉ loay hoay với mấy gói tôm khô, khô mực và sách chưởng Kim Dung...

Hiền thê cũng đi tới đi lui mang đến món này món nọ còn mình thì chẳng nói chẳng rằng, âm thầm bỏ món này vô, lấy món kia ra, cân, đo...làm ra vẻ như coi đời như sắc sắc không không... Thiệt ra không khí lúc đó quá nặng nề, một câu một chữ dư thừa cũng đủ làm vỡ đê Hoàng Hà..

Tối nằm ngủ thấy là lạ...đêm chót của mình được ngủ ở nhà Montréal rồi đây, ngày mai là...Chàng từ đi vào nơi gió cát !!!...

Còn đây đêm cuối cùng

Nhìn em muốn nói chuyện người Kinh Kha

Ngại khơi nước mắt, nhạt nhòa môi em.....

Nghĩ lại thấy mình còn ngon cơm hơn Kinh Kha, trước khi xách ngọn Trủy Thủ đi te te sang sông Dịch ít ra Kinh Kha còn biết Bạo Tần là ai, còn mình thì trớt quớt, khi khổng khi không xách valise đi qua một nơi hoàn toàn xa lạ không một người quen.....

Thứ hai 18 tháng 7, ngày khởi hành!

Vợ chồng con trai mời cả nhà đi ăn trưa ở tiệm Yoko. Trước khi vào tiệm trời mưa ào ạt, mưa đá rớt lộp độp trên capot xe...Con gái nói:

- Ông trời khóc đó ba!

Im re không trả lời! Trong lòng ngổn ngang trăm mối, nói gì bây giờ? 

Tôi tiễn anh lên đường trời hôm nay mưa nhiều...lắm...

Mưa thấm ướt vai gầy, mưa giá buốt con tim...

Nhờ có cháu nội ngồi 4 tháng rưỡi làm "animatrice" nên buổi ăn vui vẻ, không ai nói tới chuyến đi...

Về tới nhà loay hoay với mớ hành lý một lát thì đến lúc lên đường.

Đường ra phi trường im re, ngoài đường không kẹt xe, trong xe không ai nói gì...

Cân hành lý xong, cả nhà đi lẩn quẩn một lát là đến lúc giã từ để qua cổng kiểm soát...Không dám nhìn thẳng vào mắt vợ con và cháu nội...sợ không nỡ ra đi...Chỉ nói một câu ngắn ngọn:

- Bye nghen!

Vậy là xong, bước qua cửa kiểm soát là tui chuyển qua "hệ thống điều khiển tự động không người lái", xách hành lý bước đi như robot....

Mấy phút bên nhau rồi thôi

Đến khi bóng em mờ khuất

Người về u buồn khắp trời

Người ra đi với ngàn nhớ thương...

Người ta thường ví von là nghìn trùng xa cách, tui không biết một "trùng" là mấy cây số nhưng tra Google thấy khoảng cách Montréal - Yaoundé là 9330 km hay 5797 milles....